Α.Π.Θ. (Άπορο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)

Τα τελευταία χρόνια το πανεπιστήμιό μου καταρρέει. Μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, το Αριστοτέλειο, μαζί  με τα υπόλοιπα πανεπιστήμια της χώρας μας, χάνει την παλιά του αίγλη. Μία αίγλη που επικεντρωνόταν στα πιο ουσιώδη πράγματα που πρέπει να παρέχονται σε ένα φοιτητή και που έδινε στο πανεπιστήμιο την αξιοπρέπεια που του άξιζε. Αλλά αυτά δεν τα εκτιμήσαμε όταν τα είχαμε. Και πολλοί φαίνονται να μη τα εκτιμούν και τώρα που τα χάνουν. Κάποιοι κερδοσκοπούν σε βάρος της παιδείας και των πανεπιστημίων, στη δικιά μας περίπτωση. Ένα φιάσκο που κρατάει χρόνια και ήρθε να πατήσει στις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες που έχουν διαμορφωθεί, αφήνοντας ένα ερημωμένο πανεπιστήμιο τόσο από ανθρώπους, όσο και από ποιότητα σπουδών και παροχών. Θα τους αφήσεις να καταντήσουν το Αριστοτέλειο και το κάθε άλλο πανεπιστήμιο, ερημωμένο και άπορο; 

Στην Ελλάδα του 2013, του Α. Σαμαρά και του μνημονίου, στο όνομα της εξυγίανσης και της σωτηρίας της οικονομίας της χώρας τίποτα δε μοιάζει να μένει πια όρθιο και να υπολογίζεται. Υγεία και παιδεία ισοπεδώνονται και θυσιάζονται στο όνομα των απαιτήσεων της Τρόικα και μιας κυβέρνησης που είναι αποφασισμένη να πατήσει επί πτωμάτων για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις αυτές, για να έρθει μία υποτιθέμενη σωτηρία η οποία μέρα με τη μέρα μοιάζει να βρίσκεται όλο και πιο μακρυά. Μαζί ισοπεδώνονται και τα πιο βασικά και ζωτικής σημασίας δικαιώματα των πολιτών και όποιος σηκώνει το κεφάλι κατονομάζεται τρομοκράτης. Στον χώρο της παιδείας, τα πράγματα μοιάζουν να είναι πιο σκοτεινά από ποτέ, με το επίπεδο παροχών να πέφτει χρόνο με τον χρόνο (τους τελευταίους μήνες παρατηρήσαμε μία πτώση ποιότητας ρεκόρ εδώ που τα λέμε, η ξεφτίλα στο μεγαλείο της), η εκπαίδευση να γίνεται προνόμιο για λίγους, εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών να καταρρέουν και ιδιωτικές εταιρίες να εισέρχονται όλο και πιο πολύ στον χώρο. Η παιδεία στα μάτια της κυβέρνησης μοιάζει σαν ένας χώρος κερδοσκοπίας και επένδυσης. Αλλά η μόνη επένδυση που μπορεί να γίνει, αφορά την ίδια την παιδεία και το επίπεδο των παροχών. Απεναντίας η κυβέρνηση αυτό που δίνει είναι περικοπές, απολύσεις και μπόλικη λάσπη προκειμένου να προχωρήσει τα σχέδια της. Μπορώ να αναλωθώ κι άλλο περιγράφοντας τη σαθρή αυτή κατάσταση, αλλά για να μη γίνομαι κουραστικός ας προχωρήσουμε στο δια ταύτα και ας επικεντρωθούμε για σήμερα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης κάνοντας μία γρήγορη αποτίμηση της κατάστασης.

Οι Διοικητικοί υπάλληλοι

Τις τελευταίες 6 εβδομάδες, οι διοικητικοί υπάλληλοι των Πανεπιστημίων, βρίσκονται σε απεργιακό κλοιό, υπερασπιζόμενοι την εργασία, τα δικαιώματά τους και το πανεπιστήμιο. 1349 διοικητικοί από όλα τα πανεπιστήμια της χώρας, με απόφαση του υπουργείου παιδείας θα τίθονταν σε διαθεσιμότητα. Η απάντηση των υπαλλήλων ήταν μέχρι στιγμής κινητοποιήσεις και απεργίες που κρατάν εδώ και 6 εβδομάδες. Η κυβέρνηση φυσικά συνέχισε τις επιθέσεις εναντίον των εργαζομένων καταστρατηγώντας κάθε δυνατό μέσο με δυνατότερο, όπως συνέβη και σε άλλες περιπτώσεις όπως της Ε.Ρ.Τ. ή των καθηγητών, τη λασπολογία.

Οι διοικητικοί υπάλληλοι απαρτίζουν τις όποιες διοικητικές υπηρεσίες υπάρχουν στα πανεπιστήμια, από τις γραμματείες, τις νησίδες, μέχρι και τις βιβλιοθήκες. H απόλυση τους τι σημαίνει πρακτικά; Ότι το πανεπιστήμιο υπολειτουργεί και κάποιες υπηρεσίες παύουν να υφίστανται. Το θέμα βέβαια είναι ότι αυτές οι απολύσεις θα δημιουργήσουν ένα τεράστιο κενό στα πανεπιστήμιο που θα είναι αδύνατο να αναπληρωθεί καθώς υπάρχουν ήδη 2.500 περίπου κενές θέσεις, ενώ στο αριστοτέλειο συγκεκριμένα αγγίζουν τις 210. Είναι προφανές λοιπόν ότι οι απολύσεις αυτές θα επιβαρύνουν αβάσταχτα τα ελληνικά πανεπιστήμια.

To ποσοστό διοικητικών υπαλλήλων ανά 100 φοιτητές σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια κυμαίνονται αναφορικά στους 10-65 διοικητικούς προς 100 φοιτητές (65 σε κάποια κορυφαία πανεπιστήμια) ενώ ο

μέσος όρος στην Ελλάδα κυμαίνεται στους 3,5/100 ενώ στο Αριστοτέλειο συγκεκριμένα στους 1/100 φοιτητές.

Παιδαγωγική σχολή Α.Π.Θ.

Ο ρόλος των εργολάβων

Η μη δυνατότητα διορισμού μόνιμου προσωπικού στα πανεπιστήμια αλλά και σε άλλους κλάδους οδήγησε την κυβέρνηση στην ανάθεση του έργου αυτού σε εργολάβους. Τι είναι οι εργολάβοι; Πρόκειται για ιδιώτες οι οποίοι αναλαμβάνουν να πάρουν τα χρήματα που παρέχει το κράτος για συγκεκριμένες υπηρεσίες του πανεπιστημίου ώστε να τα διαθέσει στους υπαλλήλους που πρέπει να τα πληρωθούν. Βέβαια αυτό οδηγεί τους εργαζομένους, σε ελαστικές συμβάσεις, κάποιες φορές του 1 μηνός, ελάχιστες απολαβές που κυμαίνονται στα όρια του βασικού μισθού, ανασφάλιστη εργασία και περιορισμένα δικαιώματα. Μία παρόμοια τακτική πιθανότατα να σχεδιάζεται να εφαρμοστεί και στην περίπτωση των διοικητικών υπαλλήλων.

Η σκοτεινή πλευρά της υπόθεσης, που είναι και η μόνη που υπάρχει, έγκειται ακριβώς στα απάνθρωπες συνθήκες και στο αβέβαιο μέλλον των εργαζομένων, αλλά και στις μίζες που "πέφτουν" και στο ξέπλυμα χρήματος μέσα από τη διαδικασία αυτή. Οι εργολάβοι δηλαδή μεγάλο ποσοστό των χρημάτων που διαθέτουν πολλές φορές το κρατάν πιθανότατα για την πάρτη τους, ενώ δεν αποκλείεται και η "δωροδοκία" πρυτάνεων ή και βουλευτών.

Χαρακτηριστικά τα παραδείγματα που είχε βιώσει πέρυσι το Α.Π.Θ. όταν οι καθαριστές και άλλοι εργολαβικοί υπάλληλοι ήταν απλήρωτοι για μήνες, ή η περίπτωση των εργαζομένων της  πανεπιστημιακής φοιτητικής λέσχης, η οποία έχει υποβαθμιστεί σε τεράστιο βαθμό τα τελευταία χρόνια, οι υπάλληλοι αφήνονται απλήρωτοι για μήνες ενώ ζούνε με την αγωνία της απόλυσης κάθε μήνα. Τα χρήματα που διατίθενται για τη λέσχη υπερκάλυπταν τις ανάγκες της αλλά με κάποιο μαγικό τρόπο εξαφανίζονταν. Μαντέψτε σε ποιες τσέπες κατέληγαν...

Σπουδές επί πληρωμή

Η μοίρα της φοιτητικής λέσχης του Α.Π.Θ. δεν είναι η καλύτερη και φέτος φαίνεται να μπαίνει για τα καλά στο δρόμο της ιδιωτικοποίησης. Αυτό σημαίνει δωρεάν σίτιση για λίγους ενώ οι υπόλοιποι πληρώνουν ένα ποσό της τάξης των 2 ευρώ, την ώρα που η ελληνική οικογένεια ασφυκτιά να πληρώσει τα βασικά έξοδα φοίτησης. Όσον αφορά τη στέγαση, η φιλοξενία στις φοιτητικές εστίες γίνεται πλέον επιλεκτικά, με πολλούς φοιτητές που ήδη στεγάζονται εκεί να διώχνονται από τα δωμάτιά τους, ενώ τμήματα των εστιών κλείνουν λόγω αδυναμίας λειτουργίας και έλλειψης προσωπικού. Στις παροχές που περικόπτονται να προσθέσουμε τα σενάρια για βιβλία που πλέον θα τα πληρώνουν οι φοιτητές, ενώ έχουν γίνει ήδη σημαντικές περικοπές στον αριθμό και την ποιότητα των συγγραμμάτων που παρέχονται.

Σενάρια υπάρχουν ακόμη για πιθανότατη καταβολή διδάκτρων στα δημόσια πανεπιστήμια (δείτε αναλυτικά και στο άρθρο της εφημερίδας των συντακτών εδώ). Η ατζέντα της κυβέρνησης μοιάζει να βρίσκεται πιο κοντά έτσι στην εκπλήρωση της, με τα δημόσια πανεπιστήμια να γίνονται προνόμιο λίγων, ενώ όσοι επιθυμούν και μπορούν να στρέφονται σε ΙΕΚ και ιδιωτικές σχολές. Με την υποχρηματοδότηση και και τον οικονομικό στραγγαλισμό των δημόσιων πανεπιστημίων, όπως αναφέρει και η Εφημερίδα των Συντακτών, η κυβέρνηση πετυχαίνει με ένα σμπάρο δυο τριγώνια. Να λασπολογίσει απέναντι στο Δημόσιο πανεπιστήμιο, που το άφησε η ίδια να μαραζώσει και να ανοίξει έπειτα το δρόμο στις ιδιωτικοποιήσεις. Εγώ θα προσθέσω και ένα τρίτο, τα συμφέροντα και τις μίζες που θα αποκομίσουν κάποιοι λίγοι και εκλεκτοί του Σαμαρά και του κάθε Σαμαρά, που σαν λύκοι θα έρθουν να εκμεταλευτούν την κατάσταση.

Στάση πρυτανείας- καθηγητών

Η πρυτανεία του Α.Π.Θ. τον τελευταίο καιρό με τις εξελίξεις με τους διοικητικούς υπαλλήλους έχει δείξει μία κινητικότητα, τουλάχιστον σε νομικό πλαίσιο. Είναι πλάι στους υπαλλήλους στηρίζοντας τις απεργίες με έννομα μέσα. Ας ελπίσουμε να φανούν αποτελεσματικά και να αποφέρουν κάτι σε συνδυασμό με τις κινητοποιήσεις. Στα θέματα των εργολαβιών ωστόσο, η πρυτανεία δε φάνηκε να λαμβάνει κάποια μέτρα για την υπεράσπιση του πανεπιστημίου, αλλά αντίθετα χαϊδεύει αυτιά και κάνει τα στραβά μάτια. Να αναλογιστούμε πάλι γιατί; Αφελής πάντως δεν είμαστε...

Απαράδεκτη ήταν η στάση της πρυτανείας πέρυσι όταν έδωσε την άδεια σε ομάδες των ΜΑΤ να εισβάλουν στον χώρο του πανεπιστημίου καταπατώντας το πανεπιστημιακό άσυλο ενώ τις ίδιες ημέρες συνέβαλε και στο σπάσιμο της απεργίας των εργαζομένων του Α.Π.Θ. Πολλά βρωμάνε από πλευράς πρυτανείας στην υπόθεση αυτή και δεν είναι τα σκουπίδια που συγκεντρώθηκαν τις ημέρες εκείνες στο Αριστοτέλειο.

Οι καθηγητές του Α.Π.Θ. τις ημέρες αυτές έδειξαν επίσης τη στήριξή τους στον αγώνα των διοικητικών με απεργίες και πορείες, ωστόσο πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι πλέον γυρνάν στις αίθουσες τους και φαίνεται να ξεχνάν τα όσα συμβαίνουν. 

Οι φοιτητές

Κι ερχόμαστε στο δια ταύτα και στα άτομα που η μοίρα των πανεπιστημίων τα αφορά περισσότερο από τον καθένα, τους ίδιους τους φοιτητές. Η κατάσταση εμένα προσωπικά μου φαίνεται απελπιστική. Γύρω μου παρατηρώ μία αδιαφορία και ένα διαρκή σταρχιδισμό. Περισσότερες είναι οι φωνές που συζητάνε για το πότε θα ξεκινήσουν τα μαθήματα, μην υπολογίζοντας τα όσα συμβαίνουν.
Οι αίθουσες των σχολών ήταν όλο το Σεπτέμβρη άδειες. Οι Φοιτητές δεν ήταν εκεί να στηρίξουν εξ αρχής τον αγώνα για τους διοικητικούς αλλά και το ίδιο τους το πανεπιστήμιο. Μία νεολαία η οποία έπρεπε να φλέγεται από οργή με τα όσα συμβαίνουν γύρω, εκδηλώνει μία άμετρη απάθεια.

Τις τελευταίες μέρες άκουσα πως πραγματοποιήθηκαν γενικές συνελεύσεις των φοιτητών. Πρέπει να ήταν 3 σε όλο το Α.Π.Θ. Ας ελπίσουμε το κλίμα αυτό να αλλάξει τις επόμενες εβδομάδες. Οι κομματικές παρατάξεις δε, οι μπλε και οι πράσινες, είναι άφαντες στις περισσότερες σχολές και μάλλον σχεδιάζουν τους επόμενους χορούς τους. Έχω και παραδείγματα από κάποιους μπλε που επιλεκτικά αδιαφορούν και ακολουθούν  αυτή την τακτική της αδιαφορίας για τον σύλλογο, τη σχολή και το πανεπιστήμιο γιατί έτσι τους λένε τα "κεφάλια" και έτσι λέει και ο Σαμαράς που είναι ο Χριστός τους.

Γύρω μας συμβαίνουν όργια. Πρέπει να το καταλάβουμε. Να συνειδητοποιήσουμε πριν να είναι αργά. Αυτή η στιγμή είναι η κρισιμότερη που βιώνουν τα πανεπιστήμια, η εκπαίδευση και η υγεία. Αν και αργά πρέπει όλοι μας να αναλάβουμε δράση. Υπάρχουν τρόποι και όποιος θέλει μπορεί να καταφέρει πράγματα. Αυτή τη στιγμή διακυβεύεται το μέλλον μας, των αδελφών μας, του πανεπιστημίου και της δημοκρατίας. Διακυβεύεται η ζωή και τα όνειρά μας.